De naam van het meisje met het rode haar was Jannetje Johanna Schaft, roepnaam Jo of Jopie. Voor haar verzetswerk in en rond Haarlem tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikte ze de schuilnaam Hannie.
Bij het uitbreken van de oorlog was Hannie Schaft twintig jaar en studeerde ze rechten in Amsterdam. Tijdens haar studie trok ze veel op met twee joodse meisjes en ze was geschokt door de anti-joodse maatregelen van de Duitse bezetter. Ze weigerde dan ook een loyaliteitsverklaring aan de Duitsers te ondertekenen en mocht hierdoor geen college meer lopen.
Samen met Truus
Terug in Haarlem sloot ze zich aan bij de Haarlemse verzetsgroep Raad van Verzet (RVV), waar ze samen met andere verzetsleden, waaronder haar geliefde Jan Bonekamp verschillende acties ondernam. Toen hij omkwam bij een gezamenlijke actie was ze ontroostbaar en nam ze steeds gevaarlijker opdrachten aan. Deze opdrachten voerde ze vaak samen met de zusjes Freddie en Truus Oversteegen uit. Deze zusjes waren net zo heldhaftig als Hannie en ze pleegden samen enkele succesvolle aanslagen.
“Ik schiet beter”
De Duitsers werden gek van het ‘rothaarige Mädel’ en toen ze in maart 1945 bij een wegversperring werd gearresteerd, hadden ze al snel door met wie ze van doen hadden. Haar vriendin Truus heeft nog geprobeerd haar met een list vrij te krijgen uit de gevangenis, maar dit bleek tevergeefs. Drie weken voor het einde van de oorlog werd Hannie doodgeschoten in de duinen bij Bloemendaal. “Ik schiet beter” zou ze hebben gezegd toen ze door het eerste schot werd geschampt. Daarop werd verrader Maarten Kuiper zo boos dat hij zijn hele magazijn op haar leegschoot.
Vrouw in het verzet
Truus Menger-Oversteegen is later bekend geworden als beeldhouwster/kunstenares en ze heeft een bronzen beeld voor haar vriendin Hannie gemaakt. Het beeld ‘Vrouw in het verzet’ is in 1982 onthuld in het Haarlemse Kenaupark. Een symbolische plek, want ook Kenau Simons was vijf eeuwen geleden een vrouw in verzet tegen de Spaanse overheersers.
De laatste wens van Truus
Truus heeft de herinnering aan Hannie levend gehouden, door op scholen over haar verzetswerk te vertellen en toen ze in juni van dit jaar op 92-jarige leeftijd overleed, was het haar laatste wens dat de bloemen van haar uitvaart bij het monument voor Hannie Schaft werden gelegd. En zo geschiedde.
Auteur: Carla Visser
Foto: Kunstein
